Μια πολύ επιθυμητή (πολιτικά), φτώχεια...

Του Dietmar Henning

World Socialist Web Site

Μετάφραση: Lenin Reloaded

Τα μέτρα λιτότητας της γερμανικής κυβέρνησης βυθίζουν τους λαούς της Ευρώπης στην κοινωνική καταστροφή. Πριν τα Χριστούγεννα, το Εθνικό Συμβούλιο για τη Φτώχεια (NAK), ένα αμάλγμα φιλανθρωπιών, εκκλησιών και της Ομοσπονδίας των Γερμανικών Συνδικάτων (DGB), παρουσιάσε την "Σκιώδη Έκθεσή" του,  η οποία συμπεραίνει ότι η επέκταση και παγίωση της φτώχειας είναι "πολιτικά επιθυμητή".

Η έκθεση, που έχει τίτλο "Αυτοί που ζουν στη σκιά είναι αόρατοι", αποτελεί απάντηση στην τέταρτη επίσημη κυβερνητική έκθεση για την φτώχεια και τον πλούτο, που κατά πάσα πιθανότητα θα δημοσιευτεί από το υπουργικό συμβούλιο τον Ιανουάριο του 2013. Μια πρώτη μορφή της κυβερνητικής έκθεσης παρουσιάστηκε από το Υπουργείο Εργασία τον Σεπτέμβριο του 2012, και τμήματά της δημοσιεύτηκαν στα ΜΜΕ. Υπό την πίεση του υπό την ηγεσίας του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP) υπουργείου Οικονομικών, η τελική έκθεση καθυστέρησε και έχει ξαναγραφεί αρκετές φορές.

Για παράδειγμα, απαλείφθηκε εντελώς η φράση “Η ατομική ιδιοκτησία έχει πολύ άνιση κατανομή στη Γερμανία" Η αρχική έκθεση δήλωνε ότι το αυξανόμενο χάσμα στα εισοδήματα υπονόμευε το λαϊκό αίσθημα δικαίου και θα μπορούσε να θέσει την "κοινωνική συνοχή" υπό κίνδυνο. Η διορθωμένη εκδοχή γράφει τώρα ότι η πτώση στους πραγματικούς μισθούς αποτελεί θετική "έκφραση δομικών αναδιαρθρώσεων" στην αγορά εργασίας, εφόσον δημιουργήθηκαν πολλές θέσεις πλήρους απασχόλησης ανάμεσα στο 2007 και το 2011 σε χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, οδηγώντας σε μεγαλύτερο ποσοστό απασχόλησης.

Τα συνδικάτα έχουν επισημάνει αυτές τις χοντροκομμένες παρεμβάσεις για να παρουσιαστούν, μαζί με τις φιλανθρωπίες, ως "κοινωνική συνείδηση" της χώρας. Όμως στην πραγματικότητα, υποστήριξαν την επίθεση στο κράτος πρόνοιας από την εποχή των "μεταρρυθμίσεων" Hartz στην κοινωνική πρόνοια των επιθέσεων στους μισθούς και τις εργασιακές συνθήκες από την κυβέρνηση Σρέντερ. Και θα συνεχίσουν να το πράττουν. Η "Σκιώδης Έκθεση" είναι ένας πολιτικός ελιγμός στην προετοιμασία για τις γενικές εκλογές του 2013. Παρ' όλα αυτά, παρέχει κάποιες ενοράσεις στην πραγματική κατάσταση της κοινωνικής ανισότητας.

Ενώ η κυβερνητική έκθεση εκθειάζει τις "νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης" στις χαμηλότερες εισοδηματικές ζώνες, η σκιώδης έκθεση υπενθυμίζει ότι οι εργασίες αυτές αμείβονται τόσο χαμηλά που είναι αδύνατο να τραφεί μια οικογένεια με τον μισθό. Κάπου 350.000 από όσους απασχολούνται πλήρως αμείβονται τόσο λίγο ώστε να πρέπει να βασιστούν σε επιπρόσθετα προνοιακά επιδόματα ώστε να εξασφαλίσουν τα ελάχιστα για επιβίωση.

Στην παρούσα φάση, σχεδόν ο ένας στους τέσσερις στη Γερμανία εργάζεται ως χαμηλόμισθος, αμειβόμενος δηλαδή λιγότερα από 9.54 ευρώ την ώρα στη Δυτική Γερμανία και λιγότερα από 7 ευρώ στην Ανατολική. Αυτοί που κυρίως ανήκουν στην τάξη αυτή είναι οι γυναίκες, οι μετανάστες και οι νέοι. Πάνω από 4 εκατομμύρια εργαζόμενοι βγάζουν λιγότερα και από 7 ευρώ την ώρα, και άλλο 1.5 εκατομμύριο αμείβεται με λιγότερα από 5 ευρώ την ώρα. Η συζήτηση για μισθούς κατώτερους από τα 7 ευρώ και 5 ευρώ την ώρα έπεσε θύμα λογοκρισίας στην "βελτιωμένη" κυβερνητική έκθεση.

Η σκιώδης έκθεση απομυθοποιεί το επιχείρημα πως οι χαμηλοί μισθοί ανοίγουν τον δρόμο της επιστροφής στην αγορά εργασίας για όσους έχουν χαμηλή ειδίκευση: τέσσερις στους πέντε από όσους εργάζονται ως χαμηλόμισθοι έχουν ολοκληρώσει πρόγραμμα εξειδίκευσης ή αποφοίτησαν από το πανεπιστήμιο. Όσοι είναι φτωχοί παραμένουν φτωχοί. Τον Ιούνιο του 2011, σχεδόν το 60% από όσους έλαβαν προνοιακά επιδόματα και ήταν σε απασχολίσιμη ηλικία λάμβαναν επιδόματα για τουλάχιστον δύο χρόνια.

Στην πραγματικότητα, το ποσοστό όσων βρίσκονται κάτω απ' το όριο της φτώχειας έχει κυμανθεί ανάμεσα στα 14% και 16%, αποδεικνύοντας ότι στη Γερμανία, η φτώχεια έχει παγιωθεί ως κατάσταση, σύμφωνα με την εκπρόσωπο του NAK Michaela Hofmann, η οποία και παρουσίασε την σκιώδη έκθεση.

Τα ποσοστά αφορούν την Γερμανία στο σύνολό της, και επηρεάζουν περίπου 12.4 ανθρώπους. Όμως σε κάποιες περιοχές είναι πολύ υψηλότερα.

Η Ένωση Γερμανικών Φιλανθρωπιών, μέλος του NAK, τονίζει την τάση αυτή και αναφέρει ότι υπάρχουν ήδη ζώνες όπου το ποσοστό φτώχειας έχει ήδη φτάσει στο 20% ή και παραπάνω. Αυτές οι περιοχές περιλαμβάνουν τη Βρέμη, το Βερολίνο, και μεγάλα τμήματα της Ανατολικής Γερμανίας στην περιοχή του Ρουρ. Με μια πιο προσεκτική ματιά, αναδεικνύονται περιοχές σ' αυτές τις πόλεις που παρουσιάζουν ποσοστά φτώχειας του 60, του 70, του 80%.

“Σε ό,τι αφορά την τοπική ανάπτυξη, το Βερολίνο και η περιοχή του Ρουρ είναι οι υπαριθμόν ένα προβληματικές περιοχές”, είπε ο Ulrich Schneider, διευθυντής της Ένωσης Φιλανθρωπιών.

Τα μέτρα λιτότητας που ήδη έχει συμφωνήσει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση οδηγούν στην ανάπτυξη της κοινωνικής πόλωσης, η οποία στο μέλλον θα χτυπήσει τους γηραιότερους. Από το 2005, ο αριθμός των γηραιότερων που αναγκάζονται να βασιστούν στο λεγόμενο δίχτυ Hartz έχει σχεδόν διπλασιαστεί, ανεβαίνοντας από τους 250.000 στους περισσότερους από 400.000.

Κι εδώ επίσης, το Υπουργείο Οικονομικών, υπό την ηγεσία του Φίλιπ Ρέσλερ, ΓΓ του FDP, τείνει να υποβαθμίζει την αύξηση της φτώχειας. Την εβδομάδα αυτή, η επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή του υπουργείου παρουσίασε μια έκθεση που έλεγε ότι οι προειδοποιήσεις για αυξανόμενη φτώχεια ανάμεσα στα άτομα της τρίτης ηλικίας ήταν “έντονα υπερβολικές”.

“Ακόμη και με τις δυσμενείς εξελίξεις στην αγορά εργασίας, ο αριθμός των ατόμων της τρίτης ηλικίας που λαμβάνουν επιδόματα θα αυξηθεί μόνο από 2.6% σήμερα σε 5% μέχρι το 2030”, δηλώνει ο συγγραφέας της μελέτης, Axel Börsch-Supan. Ο πρόεδρος της συμβουλευτικής επιτροπής Achim Wambach, ισχυρίστηκε πως το διαρκώς πτωτικό επίπεδο των επιπρόσθετων συντάξεων δεν είναι ο βασικός λόγος για την φτώχεια στα γηρατειά. Οι αιτίες αφορούν πολύ περισσότερο την “ανεπαρκή εργασιακή προϋπηρεσία”.

Η Ομοσπονδιακή υπουργός εργασίας Ursula von der Leyen (Ένωση Χριστιανοδημοκρατών, CDU) υπολόγισε ότι με “ωριαίο μισθό 8 ευρώ, ένας εργαζόμενος θα πρέπει να πληρώνει εισφορές στο ταμείο συντάξεων για 63 χρόνια πριν έχει το δικαίωμα να λάβει τη βασική κρατική σύνταξη”.

Στην πραγματικότητα, οι διχογνωμίες των διάφορων εκθέσεων για τη φτώχεια δεν βασίζονται στην επιστημονική τους συλλογιστική αλλά στις πολιτικές τους στοχεύσεις. Η υπουργός von der Leyen αναζητά τη στήριξη των συνδικάτων ώστε να κρατήσει τους αυξανόμενους κοινωνικούς ανταγωνισμούς υπό έλεγχο, και παρουσιάζει τον εαυτό της ως μια πιθανή αντικαταστάτρια της Καγκελαρίου Μέρκελ.

Από την άλλη πλευρά, ο αρχηγός του FPD Ρέσλερ μιλά εκ μέρους του ανενδοίαστου εκείνου στρώματος άπληστων νεόπλουτων, οι οποίοι απολαμβάνουν την πολυτέλεια του πλούτου και έχουν υιοθετήσει το σύνθημα της πρώην βρετανίδας πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ: "δεν υπάρχει κοινωνία." Η Καγκελάριος Μέρκελ έχει αφήσει το αντικοινωνικό της πιτμπούλ —το FDP—να φέρει την κοινωνική καταστροφή στην Ευρώπη.

Ένα εδάφιο στην πρώτη εκδοχή της έκθεσης για τη φτώχεια, που ερμηνεύτηκε λανθασμένα ότι πρότεινε αύξηση φόρων για τους πλούσιους, έφερε καταιγίδα διαμαρτυριών. Αν και το υπουργείο της von der Leyen κατέστησε άμεσα σαφές ότι το επίμαχο εδάφιο “αφορούσε αποκλειστικά και μόνο το θέμα της κοινωνικής ευθύνης και της αφοσίωσης στα πλαίσια εθελοντικών φιλανθρωπιών και φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων”, η ίδια η καγκελάριος και πολλοί πολιτικοί των Χριστιανοδημοκρατών και του FDP απέρριψαν απότομα τέτοια παιχνίδια με τις λέξεις. Οι υψηλότεροι φόροι για τους πλούσιους ήταν “το ακριβώς αντίθετο από ό,τι αποφασίσαμε στην κυβέρνηση συνεργασίας” δήλωσε ο εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατών για την οικονομία Michael Fuchs.

Σύμφωνα με τον Ρέσλερ, η Γερμανία ευημερεί. Η δήλωση εκθειάζει έμμεσα το γεγονός ότι η Γερμανία έχει τώρα πάνω από ένα εκατομμύριο εκατομμυριούχους και 115 δισεκατομμυριούχους, οι οποίοι συνοδεύονται από τους λακέδες τους στα ΜΜΕ και την πολιτική.

Ενώ η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να ακολουθήσει την αντζέντα της για κοινωνική αντεπανάσταση και δημιουργία ελληνικών συνθηκών στη Γερμανία, τα συνδικάτα και οι φιλανθρωπικοί οργανισμοί αντιδρούν με ανήμπορες απειλές και ρεφορμιστικές προτάσεις: μακροπρόθεσμα προγράμματα αναδιάρθρωσης, ελάχιστο μισθό, επιπρόσθετες συντάξεις, αύξηση του επιπέδου προνοιακών απολαβών, μεταρρύθμιση των οικιστικών προνοιών.

Ο διευθυντής της Ένωσης Φιλανθρωπιών Ulrich Schneider πρότεινε τη δημιουργία ενός προγράμματος έκτακτης βοήθειας ύψους 10 με 20 δισεκατομμυρίων ευρώ. “Τα χρήματα τα έχουμε—στη Γερμανία, τα νοικοκυριά έχουν 4.8 τρισεκατομμύρια ευρώ στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς” είπε, και πρότεινε να ζητηθεί από τους πλούσιους να πληρώσουν.

Όμως η εμπειρία με την κυβέρνηση Σρέντερ στη Γερμανία, όπως και με τις σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Γαλλία, έδειξε ότι τα κόμματα που υποστηρίζουν τα συνδικάτα υπακούουν τα κελεύσματα των τραπεζών και των διεθνών σπεκουλαδόρων, και εφαρμόζουν πλήρως τις διαταγές τους ενάντια στους εργαζόμενους. Η κυβέρνηση Σρέντερ απορύθμισε τις χρηματοπιστωτικές αγορές, μείωσε τη φορολογία για τα υψηλά εισοδήματα και κέρδη, και ξεκίνησε την διαδικασία επέκτασης της φτώχειας και των χαμηλών μισθών.

Τα κελεύσματα για μεταρρυθμίσεις και για φιλανθρωπίες αποτελούν στάχτη στα μάτια των εργατών και εμποδίζουν την ανάπτυξη ενός κοινωνικού κινήματος ενάντια στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής.

Τα υποστηρίζει το Κόμμα της Αριστεράς [Die Linke],του οποίου οι προτάσεις είναι βασικά οι ίδιες με του NAK. Εδώ και 10 χρόνια, το Κόμμα της Αριστεράς έδειξε πως ξεχνάει αμέσως κάθε αναφορά σε κοινωνικές μεταρρυθμίσεις μόλις οι πολιτικοί αναλάβουν κυβερνητικές θέσεις. Μόλις γίνει αυτό, οι πολιτικοί του αναλαμβάνουν την αντεργατική επίθεση με την ίδια ζέση που επιδεικνύουν οι Χριστιανοδημοκράτες, το FDP, οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) και οι Πράσινοι.

Πηγή: AlfaVita