Ή με τον λαό για τον λαό, ή ενάντιά του: Μέσος δρόμος δεν υπάρχει.

Του Δημήτρη Καζάκη

Ο λαός δεν υποκινείται. Ο όχλος μόνο υποκινείται. Το λέμε αυτό γιατί υπάρχουν αρκετοί που ερμηνεύουν την φαινομενική απραξία του λαού εναντίον του καθεστώτος ως προϊόν καθήλωσης από την μαύρη προπαγάνδα των ΜΜΕ. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι με δυναμικές ενέργειες και πράξεις βίαιης αναμέτρησης με το καθεστώς από μια χούφτα αποφασισμένους θα υποκινήσουν τον λαό σε εξέγερση. Σε ορισμένους αφελείς και απαίδευτους πολιτικά κάτι τέτοιο φαντάζει πιο ρεαλιστικό από την ιώβεια υπομονή και επιμονή που απαιτεί ο μαζικός λαϊκός αγώνας. Στο κάτω-κάτω μέσα σε τόσες εκατόμβες κι «εμείς» δεν πρέπει να ανταποδώσουμε; Έτσι μπορούν να σκέφτονται μόνο όσοι διακατέχονται από ακραίο ατομισμό και θέλουν μόνο να πάρουν εκδίκηση για την κατάσταση που τους έχει οδηγήσει το σημερινό καθεστώς. Δεν θέλουν να αλλάξει η κατάσταση, δεν τους ενδιαφέρει να ανατραπεί το καθεστώς και να οικοδομηθεί μια νέα Ελλάδα, αλλά να βγάλουν τα απωθημένα τους, να εκτονωθούν με βία.

Η λογική αυτή έχει δοκιμαστεί επί αιώνες και έχει αποτύχει παταγωδώς. Δεν έχει να παρουσιάσει ούτε μια επιτυχία. Το μόνο που έκανε ήταν να γεννήσει τέρατα. Βασίζεται στην λογική του ακραίου ατομισμού που δεν αναγνωρίζει στον λαό ούτε καν την δυνατότητα ανεξάρτητης δράσης. Ο λαός είναι για να υποκινείται και για να χειραγωγείται. Αντιμετωπίζει δηλαδή τον λαό όπως ακριβώς τον αντιμετωπίζει και η κυρίαρχη εξουσία, ως όχλο με ταπεινά ένστικτα. Γι’ αυτό και εκείνο που εισπράττει από την υποτιθέμενη απάθειά του είναι αδυναμία και παραίτηση και όχι ανάγκη για σκληρή δουλειά μέσα στις γραμμές του. Έτσι δικαιολογεί γιατί πρέπει να κοιτάξει την πάρτη του. Κι αυτός που κοιτά την πάρτη του είτε γίνεται προδότης, είτε καταφεύγει στην παλιά χρεοκοπημένη συνταγή της «προπαγάνδας της πράξης».

Οι θεωρητικοί της «προπαγάνδας της πράξης» ξεκίνησαν αντιεξουσιαστές και αναρχικοί για να καταλήξουν τελικά φασίστες και ναζί. Κοινή συνισταμένη τους η προβοκάτσια ως όπλο πάλης και ένα απέραντο μίσος για τον απλό λαό που, κατ’ αυτούς είναι πάντα ανίκανος να δράσει χωρίς να έχει υποκινηθεί ή χειραγωγηθεί.

Η ηθική τους είναι η ηθική της ίντριγκας, της δολοπλοκίας, της συκοφαντίας, της δολοφονίας. Καταργούν τα ηθικά όρια, τον ίδιο τον σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και στην αξιοπρέπεια σαν απάντηση στην κυρίαρχη ηθική του καθεστώτος που ισοπεδώνει αδίστακτα ανθρώπινες ζωές και υπάρξεις. Υιοθετούν την ηθική του αλήτη γιατί αλήτες τους θεωρεί η κυρίαρχη εξουσία. Δρουν σαν συμμορίτες και μετατρέπουν τις οργανώσεις τους σε συμμορίες γιατί έτσι τους θέλει το καθεστώς. Μετατρέπονται στο alter ego της κυρίαρχης εξουσίας και αυτό τους φαντάζει επαναστατικό και άκρως ανατρεπτικό. Αν η εξουσία σκοτώνει, σκότωσε κι εσύ. Αν βασανίζει, τότε βασάνισε κι εσύ. Αν το καθεστώς κλέβει, τότε κλέψε κι εσύ. Αν λέει ψέματα, τότε πες κι εσύ. Αν συκοφαντεί χωρίς να υπολογίζει κανέναν, τότε κάνε το ίδιο κι εσύ. Συκοφάντησε, συνωμότησε, κλέψε και αν χρειαστεί δολοφόνησε επειδή έτσι δρα και η επίσημη εξουσία. Αρκεί να δικαιώνεις τις πράξεις σου διορίζοντας τον εαυτό σου ως αυτοδίκαιο λυτρωτή των καταπιεσμένων.

Κάνει εντύπωση γιατί όλοι αυτοί που επιλέγουν αυτό το μονοπάτι τελικά καταλήγουν υποχείρια των μυστικών υπηρεσιών; Συχνά χωρίς καν να το καταλάβουν γίνονται χειρότεροι από τους διώκτες τους. Δεν είναι καθόλου τυχαίο. Όποιος θεωρεί ότι ο λαός μπορεί να υποκινηθεί με πράξεις και μάλιστα βίαιης αναμέτρησης διολισθαίνει σε μια αντίληψη που θεωρεί τον λαό παθητικό δέκτη εξωγενών επιδράσεων. Η λογική της υποκίνησης διαφέρει ελάχιστα από την λογική της χειραγώγησης. Όποιος θέλει να υποκινήσει τον λαό, στην ουσία επιδιώκει να τον χειραγωγήσει.

Ή ο λαός θα δράσει ανεξάρτητα ο ίδιος με πρωτεργάτες όσους δουλεύουν αυτή την στιγμή για την οργάνωσή του, ή θα συντριβεί ολοκληρωτικά. Οι λογικές των λίγων και καλών μας οδηγούν αιώνες πίσω και βασίζονται σε βαθύτατα αντιδραστικές αντιλήψεις για την κοινωνία. Διαφέρουν μόνο ως προς τις προφάσεις από τις λογικές του φασισμού και του ναζισμού. Γι’ αυτό άλλωστε και το επίσημο καθεστώς μέσα από την προπαγάνδα του επιχειρεί να ταυτίσει την αντισυστημική δράση είτε με τους ναζί της Χρυσής Αυγής, είτε με τους τρομοκράτες των «πυρήνων της φωτιάς» και των άλλων οργανώσεων-βιτρίνα.

Όσο για την επίδραση των ΜΜΕ δεν πρέπει να την υποτιμούμε καθόλου. Όμως δεν είναι ο καθοριστικός παράγοντας. Πότε ο απλός κόσμος ήταν σε τέτοιο βαθμό ανοργάνωτος όσο σήμερα; Πότε ο απλός κόσμος είχε απαξιώσει και δικαίως τις μορφές συνδικαλιστικής και πολιτικής εκπροσώπησής του όσο σήμερα; Πότε ο λαός είχε ξεμείνει χωρίς πρωτοπόρα διανόηση και καλλιτέχνες που να εκφράζουν τον πόνο, τον καημό και τα αιτήματά του όσο σήμερα; Ποτέ ξανά. Ποτέ ξανά στην ιστορία των αγώνων του, ο ελληνικός λαός δεν είχε στερηθεί σε τέτοιον βαθμό την πνευματική διανόηση και την οργάνωσή του. Γι' αυτό και δεν αντιδρά ακόμη. Βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου κοιλοπονά η κοινωνία. Γεννά νέες μορφές οργάνωσης και συλλογικής δράσης που για να σταθεροποιηθούν και να αγκαλιαστούν από τον κόσμο θέλει χρόνο. Πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσει το τοπίο από τα ερείπια κομμάτων και ηγεσιών που στοιχειώνουν την κοινωνία και δεν επιτρέπουν στον λαό να αντιδράσει πετυχημένα.

Βήμα το βήμα γεννιέται πρωτογενώς μια νέου τύπου μάχιμη πνευματική διανόηση. Από τα σπλάχνα του ίδιου του λαού. Κι αυτό παίρνει χρόνο. Ένα μεγάλο μέρος του λαού αναμορφώνεται, ανακαλύπτει ξανά την ιστορία του, συνειδητοποιεί τις ρίζες του σ’ αυτόν τον τόπο που του είχαν στερήσει επί δεκαετίες. Κι αυτό θέλει το χρόνο του. Δεν μπορεί να εκβιάσεις την κοινωνία. Μπορείς να επιταχύνεις τις διαδικασίες μόνο μέσα από την οργανωμένη συλλογική προσπάθεια να αφυπνιστεί ο λαός, να δοκιμάσει τις δυνάμεις του με μαζικές μορφές αντίστασης, παθητικής και ενεργητικής. Μόνο έτσι ωριμάζει ο λαός και προετοιμάζεται ο γενικός ξεσηκωμός που θα φέρει τον λαό στην εξουσία.

Όποιος βιάζεται να ξεμπερδέψει με το καθεστώς δεν έχει αντιληφθεί ότι ο αγώνας είναι μαραθώνιος για γερά νεύρα, ατσάλινη κράση και αστείρευτη ψυχική αντοχή. Κι αυτές τις ιδιότητες μπορεί να τις αποκτήσει κανείς μόνο μέσα από την συλλογική δράση και οργάνωση. Αυθεντικός λαϊκός αγωνιστής έξω από την συλλογική δράση και την παλλαϊκή οργάνωση δεν νοείται. Γι' αυτό και ο Δημήτρης Γληνός είχε δίκιο όταν καταμεσής της ναζιστικής κατοχής έλεγε: «Από την στιγμή που αποφεύγεις να οργανωθείς αρχίζεις κιόλας να προδίνεις τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.»