του Δημήτρη Καζάκη
Χθες μια ισχνή πλειοψηφία της Κυπριακής Βουλής ενέκρινε την
ουσιαστική κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας με την υπαγωγή της στον Ευρωπαϊκό
Μηχανισμό Σταθερότητας. Η Κύπρος είναι το πρώτο κράτος-μέλος της ευρωζώνης το
οποίο τίθεται υπό την άμεση κηδεμονία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Ο ΕΜΣ
δεν είναι κάτι απλό. Είναι ένα ίδρυμα ελεγχόμενης χρεοκοπίας με έδρα το
Λουξεμβούργο για τις χώρες της ευρωζώνης που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στα
χρέη τους. Η συνθήκη για τον ΕΜΣ δεν είναι παρά μία συνθήκη χρέους για την
προστασία του ευρώ. Το διοικητικό συμβούλιο και ο διευθύνων σύμβουλος έχουν
απόλυτη εξουσία έναντι των κρατών μελών που οφείλουν να συμμορφώνονται «άνευ
όρων και αμετάκλητα», όπως ορίζεται στην Συνθήκη ίδρυσης του ΕΜΣ. Στην ουσία
πρόκειται για το στήσιμο ενός ανεξέλεγκτου οργανισμού με έδρα το Λουξεμβούργο
ώστε να μην υπόκειται σε κανέναν έλεγχο και καμία εξουσία, δικαστική, ή άλλης
μορφής. Τα δε μέλη των συμβουλίων και το προσωπικό που εργάζεται γι’ αυτόν
τελούν υπό πλήρη ασυλία.
Ο ΕΜΣ διαθέτει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα ανάλογη
κράτους και ειδικά καθεστωτικά προνόμια που δεν διαθέτει κανένα άλλο κράτος
μέλος. Και επιπλέον. Από την στιγμή που ένα κράτος μέλος έχει τεθεί υπό την
κηδεμονία του ΕΜΣ στερείται κάθε δυνατότητας διαπραγμάτευσης των όρων και των
πολιτικών της χρεοκοπίας που του επιβάλλεται.
Μάλιστα στο άρθρο 32 παρ. 8 της Συνθήκης ίδρυσης του ΕΜΣ
προβλέπεται: «Στον βαθμό που είναι αναγκαίο για την άσκηση των δραστηριοτήτων
που προβλέπονται στην παρούσα συνθήκη, όλη η περιουσία, οι χρηματοδοτικοί πόροι
και τα στοιχεία του ενεργητικού του ΕΜΣ δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό,
ρύθμιση, έλεγχο και μορατόρια οποιασδήποτε φύσεως.» Με άλλα λόγια ο δανεισμός
και οι εγγυήσεις που θα αποσπάσει ο ΕΜΣ από το κράτος μέλος που έχει τεθεί υπό
την κηδεμονία του «δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό, ρύθμιση, έλεγχο και
μορατόρια οποιασδήποτε φύσεως.» Κι έτσι το κράτος οφειλέτης είναι αναγκασμένο
να υποστεί ότι έχει αποφασιστεί ερήμην του χωρίς να έχει καν το δικαίωμα
διαπραγμάτευσης ώστε δήθεν να πετύχει τίποτε περιορισμούς, ρυθμίσεις, ελέγχους
και μορατόρια στον τρόπο δανεισμού του από τον ΕΜΣ. Αυτό το τελευταίο θα πρέπει
να το βάλουν πολύ καλά στο μυαλό τους όλοι όσοι ζητούν στην Ελλάδα την
ανακεφαλαίωση των τραπεζών από τον ΕΜΣ, όπως έκανε ο κ. Τσίπρας του ΣΥΡΙΖΑ.
Κι όλα αυτά γιατί; Διότι πρέπει πάσει θυσία να διασωθεί ένα
τραγικά παρασιτικό και άκρως κερδοσκοπικό τραπεζικό καρτέλ σε βάρος του
κυπριακού λαού. Πρέπει να θυμίσουμε εδώ ότι η Κύπρος υπάγεται στον ΕΜΣ γιατί
πολύ απλά πρέπει ως κράτος να δανειστεί τουλάχιστον 10 δις ευρώ για να διασώσει
τις μεγάλες τράπεζές της, πρωτίστως την Τράπεζα Κύπρου, από τις επισφάλειες των
δανείων τους. Δηλαδή από το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες τράπεζες έχουν
ανοιχτεί ιδιαίτερα σε δάνεια χωρίς αντίκρισμα, τα οποία μάλιστα είναι αδύνατο
να εξυπηρετηθούν. Κι αυτά δεν είναι βέβαια τα δάνεια των νοικοκυριών και των
μικρομεσαίων που διέθεταν μέχρι πρότινος το εισόδημα και τις καταθέσεις για να
εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, αλλά τα υψηλού ρίσκου δάνεια που διέθεσαν οι
τράπεζες σε επιχειρηματικά σχέδια και αρπαχτές χωρίς αντίκρισμα μεγαλοσχημόνων
εντός και εκτός Κύπρου.
Ακόμη και η έκθεση της PIMCO δείχνει ότι το μεγάλο πρόβλημα των
τραπεζών της Κύπρου ήταν και παραμένει το μεγάλο μέγεθος των επισφαλών δανείων
που έχουν διαθέσει και τα οποία την επόμενη τριετία θα απαιτήσουν από 13 έως 18
δις ευρώ ώστε να καλυφθούν οι «τρύπες» που αφήνουν στα ενεργητικά των τραπεζών
και στην κεφαλαιακή τους επάρκεια. Με άλλα λόγια έχουμε τράπεζες που δίχως
κανενός είδους πρόνοια διαθέτουν δάνεια χωρίς αντίκρισμα και με μεγάλη
επισφάλεια σε ημέτερους και όταν η «φούσκα» σκάει καλείται το κράτος να καλύψει
την ζημιά με δανεισμό από τον ΕΜΣ μετατρέποντας τον λαό σε δουλοπάροικο του
χρέους.
Κανένας από τους επισήμους δεν αναρωτήθηκε γιατί θα πρέπει
να γίνει αυτό; Γιατί θα πρέπει τις ζημιές των ιδιωτικών τραπεζών να τις
φορτωθεί ο κοσμάκης; Κανείς δεν αναρωτήθηκε, ούτε καν ζήτησε να ελεγχθούν οι
τράπεζες και να γίνουν φύλλο φτερό τα ενεργητικά τους υπό καθεστώς δημοσίου
ελέγχου προκειμένου να φανεί που πήγαν όλα αυτά τα επισφαλή δάνεια. Ποιος τα
πήρε και με ποια εχέγγυα; Και τέλος πώς γίνεται τράπεζες με καταθετική βάση που
τυπικά ισοφαρίζει τα παρασχεθέντα δάνεια να καταρρέουν;
Ας θυμηθούμε ότι τον Δεκέμβριο του 2012 τα συνολικά δάνεια
των τραπεζών της Κύπρου προς κατοίκους του νησιού και του εξωτερικού ανέρχονταν
σε 72,5 δις ευρώ. Τον Μάρτιο του 2013 ανέρχονταν σε 70,4 δις ευρώ. Από αυτά, τα
δάνεια των νοικοκυριών ανέρχονταν τον Δεκέμβριο του 2012 στα 27 δις ευρώ, ή στο
37,2% του συνόλου, ενώ τον Μάρτιο του 2013 σε 26,5 δις ευρώ, ή στο 37,6% του
συνόλου. Από τα δάνεια αυτά των νοικοκυριών, τα 23,9 δις ευρώ τον Δεκέμβριο του
2012 ήταν τα δάνεια των νοικοκυριών του εσωτερικού της Κύπρου, ενώ τον Μάρτιο
του 2013 τα δάνεια αυτά ανέρχονταν στα 23,6 δις ευρώ.
Αν συγκρίνουμε την δανειακή επέκταση των τραπεζών με την
καταθετική τους βάση βλέπουμε τα εξής: Τον Δεκέμβριο του 2012 οι συνολικές
καταθέσεις από το εσωτερικό και το εξωτερικό της Κύπρου ανέρχονταν σε 70,2 δις
ευρώ. Ενώ τον Μάρτιο του 2013 ανέρχονταν σε 63,7 δις ευρώ. Από αυτές οι
καταθέσεις των νοικοκυριών ήταν 35,7 δις ευρώ τον Δεκέμβριο του 2012, ενώ τον
Μάρτιο του 2013 ανέρχονταν σε 32,8 δις ευρώ. Από αυτές τις καταθέσεις τα νοικοκυριά
του εσωτερικού της Κύπρου διέθεταν τα 26,4 δις ευρώ τον Δεκέμβριο του 2012 και
25,7 δις ευρώ τον Μάρτιο του 2013.
Συνοπτικά θα μπορούσαμε να επισημάνουμε τα εξής: Όταν το
1990 ο συνολικός δανεισμός των τραπεζών της Κύπρου ανερχόταν στο 68,7% του ΑΕΠ
της χώρας, αντιστοιχούσε επίσης και στο 72,4% της καταθετικής τους βάσης. Το
2000 ο συνολικός δανεισμός είχε φτάσει το 118,5% του ΑΕΠ της Κύπρου και
αντιστοιχούσε στο 67,7% της καταθετικής βάσης των τραπεζών. Την 1η
Μαΐου 2004 η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε επίσημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η
πράξη αυτή απελευθέρωσε τις τραπεζικές αγορές και επέτρεψε την άνευ
προηγουμένου επέκταση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Έτσι το 2005 ο δανεισμός των
τραπεζών της Κύπρου έφτασε στο 209,4% του ΑΕΠ της χώρας και ο οποίος αντιστοιχούσε
το 102,5% της καταθετικής βάσης. Το 2010 αισίως ο δανεισμός των τραπεζών είχε
εκτοξευθεί στα 354,7% του ΑΕΠ και αντιστοιχούσε στο 88% της καταθετικής βάσης.
Ενώ το 2012 ο δανεισμός των τραπεζών της Κύπρου ξεπέρασε τα 405% του ΑΕΠ και
στο 103,3% της καταθετικής βάσης τους.
Το αποτέλεσμα ήταν μια τρομακτική εκτίναξη του εξωτερικού
χρέους της Κύπρου που οφείλεται πρωτίστως και κυρίως στην ασύδοτη επέκταση των
τραπεζών. Από 247,9% επί του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2006, το τέταρτο τρίμηνο
του ίδιου έτους εκτινάχθηκε στα 279,5%. Το 2007 έφτασε το 325,5% επί του ΑΕΠ
της Κύπρου με κορύφωση το τρίτο τρίμηνο του 2010 που έφτασε στο 702,7% επί του
ΑΕΠ. Για να φτάσει τελικά στο 451,8% επί του ΑΕΠ το 2012. Το εξωτερικό χρέος
που αναλογεί στις τράπεζες εκτινάχθηκε από 117,2% επί του ΑΕΠ το 2002, στο
227,8% το 2006. Το 2008 έφτασε στα 368,9% επί του ΑΕΠ. Το δεύτερο τρίμηνο του
2010 κορυφώθηκε στα 618,2% επί του ΑΕΠ για να καταλήξει στο 319,2% το 2012.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το τέλος του 2012 το συνολικό εξωτερικό
χρέος της Κύπρου ανήλθε στα 80,8 δις ευρώ και αναλύεται ως εξής: Το εξωτερικό
χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχεται στα 6,1 δις ευρώ, ή στο 7,5% του
συνολικού εξωτερικού χρέους της Κύπρου. Το εξωτερικό χρέος των Νομισματικών
Αρχών ανέρχεται στα 7,5 δις ευρώ, ή στο 9,3% του συνόλου. Το εξωτερικό χρέος
των ΝΧΙ (δηλαδή των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων πλην της Κεντρικής Τράπεζας)
ανέρχεται σε 57,1 δις ευρώ, ή 70,7% του συνολικού εξωτερικού χρέους. Από το
εξωτερικό χρέος των τραπεζών τα 2,8 δις ευρώ αφορούν σε βραχυπρόθεσμα δάνεια
των τραπεζών από το εξωτερικό, ενώ τα 37,6 δις ευρώ σε βραχυπρόθεσμους
λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων από το εξωτερικό. Επίσης τα 7,8 δις ευρώ
αφορούν σε μακροπρόθεσμα δάνεια των τραπεζών από το εξωτερικό και τα 8,7 δις ευρώ
σε μακροπρόθεσμους λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων από το εξωτερικό.
Το πρόβλημα λοιπόν της Κύπρου είναι οι τράπεζες και ο
παρασιτικός, υπερτροφικός χαρακτήρας τους, ο οποίος είναι αδύνατο να συντηρηθεί
ειδικά σε συνθήκες πιστωτικής κρίσης με τις επισφάλειες των δανείων να
καλπάζουν και την καταθετική βάση των τραπεζών να έχει γίνει καπνός. Με
δεδομένο το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν «φάει» τις καταθέσεις σε δάνεια και
επιχειρήσεις χωρίς αντίκρισμα, αλλά και το γεγονός ότι η ύπαρξη ενός τόσο υψηλού
επιπέδου υποχρεώσεων σε βραχυπρόθεσμους λογαριασμούς νομίσματος και καταθέσεων
από το εξωτερικό, επέβαλλε το «κούρεμα» των καταθέσεων. Μόνο έτσι μπορούν να
διασωθούν οι τραπεζίτες και το επιχειρηματικό κύκλωμα γύρω τους, καθώς και οι
πολιτικοί που τους έκαναν πλάτες τόσα χρόνια. Μόνο έτσι δεν πρόκειται να
λογοδοτήσει κανείς για την ασύδοτη τραπεζική επέκταση τόσων χρόνων και για τα
δάνεια χωρίς αντίκρισμα που δόθηκαν σε ημέτερους.
Αυτός είναι ο πραγματικός λόγος που η Κύπρος υπάγεται στον
ΕΜΣ για να δανειστεί η Κυπριακή Δημοκρατία με 10 δις ευρώ υπό καθεστώς
αποικιακής κηδεμονίας και με όρους γενικής εκποίησης της χώρας. Τα 10 δις ευρώ
είναι σίγουρο ότι δεν πρόκειται να φτάσουν ούτε μέχρι το τέλος του 2013 και
πολύ σύντομα θα χρειαστεί η Κύπρος ένα νέο πακέτο δανεισμού. Ο φαύλος κύκλος
της δουλοπαροικίας του χρέους τώρα ξεκινά για την Κύπρο και τους Κυπρίους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου